گرانی مسکن در ایران، دغدغه‌ای همیشگی برای مردم و به‌ویژه جوانان بوده است. این معضل در سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای تشدید و به بحران تبدیل شده
در این مقاله به بررسی عواملی می‌پردازیم که باعث شده‌اند مسکن در ایران ارزان نشود و همواره بالاترین رشد را در بین سایر کالاها و خدمات داشته باشد.
عوامل کلان اقتصادی:
- تورم: یکی از عوامل اصلی گرانی مسکن، تورم مزمن در اقتصاد ایران است. تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک دوره زمانی مشخص است. زمانی که تورم بالا باشد، قیمت تمام کالاها و خدمات، از جمله مسکن، افزایش می‌یابد.
- نوسانات نرخ ارز: نرخ ارز در ایران به‌طور مستقیم بر قیمت مصالح ساختمانی و سایر نهاده‌های تولید مسکن تأثیر می‌گذارد. نوسانات شدید نرخ ارز، باعث افزایش نااطمینانی در بازار مسکن شده و سرمایه‌گذاران را به سمت این بازار سوق می‌دهد.
- رکود اقتصادی: رکود اقتصادی باعث کاهش درآمد خانوارها و به‌تبع آن، کاهش تقاضا برای مسکن می‌شود. با این حال، در ایران به دلیل کمبود عرضه مسکن، حتی در دوران رکود نیز قیمت‌ها به ندرت کاهش می‌یابند.
عوامل خاص بازار مسکن:
- کمبود عرضه: یکی از مهم‌ترین عوامل گرانی مسکن در ایران، کمبود عرضه است. تقاضا برای مسکن در ایران به دلیل رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی و ازدواج جوانان، به‌طور مداوم در حال افزایش است. در مقابل، عرضه مسکن به دلیل بروکراسی اداری پیچیده، کمبود زمین و بالا بودن قیمت مصالح ساختمانی، به اندازه کافی رشد نکرده است. (فارس، 1401)
- دلالان و سرمایه گذاران مسکن: به دلیل سود بیشتر و امنیت بالاتر بازار مسکن به نسبت دیگر سرمایه گذاری ها، مسکن در ایران به بازاری جذاب بدل شده. بسیاری از افراد با هدف کسب سود بالاتر، اقدام به خرید و فروش و شرکت در پروژه های پیش فروش مسکن می‌نمایند و این موضوع باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.
- نبود سیاست‌های کارآمد: دولت‌های مختلف در ایران، سیاست‌های متعددی برای حل مشکل مسکن اجرا کرده‌اند، اما این سیاست‌ها تاکنون به طور کامل موفق نبوده‌اند. برخی از کارشناسان معتقدند که این سیاست‌ها به‌طور دقیق طراحی نشده‌اند و یا به طور کامل اجرا نشده‌اند.
نتیجه‌گیری:
گرانی مسکن در ایران، معضلی چندوجهی است که عوامل متعددی در آن نقش دارند. حل این مشکل نیازمند عزم ملی و اتخاذ سیاست‌های کارآمد و بلندمدت از سوی دولت است. همچنین، جایگزین شدن مشتریان و متقاضیان به جای دلالان و سوداگران مسکن می تواند مشکل تقاضای مسکن را تا حدی التیام بخشد و مانع از افزایش افسار گسیخته مسکن شود.
منابع:
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1401). تحولات بازار مسکن شهر تهران در دی ماه 1401.
- مرکز آمار ایران. (1401). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1395.
- برگرفته از وبسایت مسکن نیوز