طبق آمار منتشرشده، قیمت نهاده‌های ساختمانی در تابستان امسال ۴۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته؛ عددی که به‌تنهایی قدرت تغییر جدی در هزینه ساخت‌وساز را دارد و می‌تواند قیمت تمام‌شده واحد مسکونی را حداقل ۱۴ درصد بالا ببرد.
گرانی مصالح ساختمانی در سال ۱۴۰۴ به یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت مسکن تبدیل شده است. طبق آمار منتشرشده، قیمت نهاده‌های ساختمانی در تابستان امسال ۴۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته؛ عددی که به‌تنهایی قدرت تغییر جدی در هزینه ساخت‌وساز را دارد و می‌تواند قیمت تمام‌شده واحد مسکونی را حداقل ۱۴ درصد بالا ببرد.
با این حال، برخلاف انتظار و با وجود تشدید عوامل تورمی، بازار مصالح در تابستان رفتار آرام‌تری را تجربه کرد. این کاهش شتاب تورمی، نه به دلیل کاهش هزینه‌ها، بلکه نتیجه رکود شدید بازار ساخت‌وساز و کاهش توان خرید مصرف‌کننده بوده است.
چرا گرانی مصالح ساختمانی رخ داده است؟
بررسی بازار نشان می‌دهد چند عامل اصلی، موتور گرانی را روشن کرده‌اند:
۱. افزایش هزینه مواد اولیه و انرژی
نوسان نرخ ارز، کمبود انرژی، و محدودیت در تأمین ماشین‌آلات باعث شده هزینه تولید نسبت به سال قبل رشد چشمگیری داشته باشد.
۲. خروج گسترده نیروی کار
با خروج بخش قابل توجهی از اتباع، دستمزد کارگران ساختمانی به‌طور محسوسی افزایش یافته و هزینه خدمات ساختمانی به شاخص ۵۸ درصد رشد سالانه رسیده است.
۳. کاهش تولید و کوچک شدن بازار
رکود شدید ساخت‌وساز—به‌ویژه بعد از جنگ ۱۲ روزه—باعث کوچک شدن حدود ۱۰ درصدی بازار مصالح ساختمانی شده است.
کارخانه‌ها برای جلوگیری از توقف فروش، مجبور به کاهش حاشیه سود و عرضه کالا با افزایش محدود قیمت شده‌اند.
چرا با وجود افزایش هزینه‌ها، قیمت مصالح جهش نکرد؟
پاسخ در دو عامل نهفته است:
۱. کاهش توان خرید سازندگان
در شرایطی که پروژه‌های ساختمانی یکی پس از دیگری متوقف شده‌اند، هر افزایش قیمت می‌تواند به رکود کامل منجر شود.
2. ریسک بالا برای تولیدکنندگان
انبارداری طولانی‌مدت مصالح، ریسک افت کیفیت و هزینه‌های جانبی دارد.
به همین دلیل تولیدکنندگان ترجیح داده‌اند سود کمتر بگیرند، اما فروش داشته باشند.
این موضوع باعث ایجاد ثبات ظاهری در بازار شده؛ اما پشت‌صحنه آن، فشار مالی سنگینی بر تولیدکنندگان قرار دارد.
پیامدهای گرانی مصالح ساختمانی بر بازار مسکن
-
افزایش هزینه ساخت در پروژه‌های جدید
-
کاهش شروع ساخت‌وسازهای تازه
-
طولانی‌تر شدن زمان تکمیل پروژه‌ها
-
فشار بیشتر بر قیمت نهایی مسکن در ماه‌های آینده
-
افزایش ریسک برای سازندگان خصوصی
در واقع، گرانی مصالح ساختمانی یکی از نشانه‌های اصلی رکود عمیق در بخش تولید مسکن است و ادامه این روند می‌تواند چرخه عرضه مسکن را با بحران جدی مواجه کند.
جمع‌بندی
گرانی مصالح ساختمانی، برخلاف تصور، یک علامت هشدار برای تولیدکنندگان و سازندگان است.
بازار نه‌تنها توان پذیرش جهش قیمت را ندارد، بلکه رکود باعث شده تولیدکنندگان ناچار به کاهش سود و عرضه محتاطانه شوند. با این حال، روند افزایش هزینه‌ها ادامه دارد و احتمال اینکه در ماه‌های آینده شاهد رشد جدید قیمت مصالح و ساخت‌وساز باشیم، بسیار زیاد است.